Tüm anneler aynı kaderi mi yaşar?

*

Yüksek lisans tezimde Kant üzerine çalışıyorum. Haliyle biyografilerine de aşinayım. Yılın sonu yaklaştığı için 2022 ajandamı incelerken -ki bu da başka bir yazının konusu- bir kağıda yazdığım Kant alıntısı ile karşılaştım. Kütüphanemde, kitaplarımın arasında, çantalarımda, defterlerimde, telefonumdaki notlarda kısacası benim ben olarak bulunduğum her yerde Kant'a dair alıntılar, yorumlar görmek mümkün. Lisans bitirme tezimin de Kant üzerine olması uzun zamandır beraber olmamıza yol açtı, bu durum farklı bir ünsiyete sebebiyet veriyor ki, bu da daha başka bir yazının konusu. Başa dönecek olursak, Kant'a dair bir alıntıyla karşılaşmak beni şaşırtmadı. Ama o alıntıyı okuduğum, ardından bir yere not ettiğim an ve o ana dair duyguların capcanlı oluşuydu beni şaşırtan. Tabiri caizse can evimden vurmuştu. Kant annesinin vefatı üzerine şu sözleri söylüyordu:

"Bu hayatta ona fazla sevinç tattırmayan Tanrı, onun payına ebedî sevinci bahşetsin."

Bu cümle ne kadar da sarsmıştı beni o an. Şimdi de aynı şekilde etkiliyor doğrusu. -Allah uzun ömürler versin- annem hayatta çok şükür. Ama o giderse arkasından bu cümleden başka bir şey söyleyemem gibi. Sanki bu cümleyi annemin yası için ben kurmuşum gibi. 

Bu durumun gerçekliği beni derinden etkilemişti. Bu hayatta ona fazla sevinç tattırmayan... Annem kendi olarak mutluluğu tattı mı bu hayatta? Meryem olarak var olabildi mi acaba? Sevinci, mutluluğu, üzüntüsü, başarısı, başarısızlığı... Her şeyi bizim, çocuklarının üzerine kurulu bir kadın benim annem. Kant'tan mülhem, önünde insanın benliğinin saygıyla diz çöktüğü bir kadın benim annem. O kadar iyi bir insandır ki, o kadar iyiliksever biridir ki, ona olan saygınızdan kötü davranış yapmaya utanırsınız. En azından bizde öyle oldu. Harika bir insanım demiyorum elbette. Söylemek istediğim şey, bir insan iyi olduğunda, diğerlerini de iyiliğe sevk edebildiğini yaşayarak gördüm ben. Hâlâ görüyorum da. Annem önünde saygıyla diz çökülecek bir kadın. İyiliği karşısında ezileceğiniz bir kadın. 

İnsanın böyle biri olmak için bazı şeylerden vazgeçmesi gerektiğini de ondan öğrendim. Çoğu zaman insanın kendisinden vazgeçmesi gerektiğini. Fedakarlığı, çalışkanlığı, insanlığı, misafirperverliği... Pek çok güzel hasleti ondan öğrendim. İyi ki öğretiyor, iyi ki öyle yaşıyor. Ama yukarıdaki soru canlılığını koruyor: Meryem olarak mutluluğu tattı mı bu hayatta?

Ayşe'nin annesi olmaktan mutlu benim annem, ben bunu biliyorum. Ağabeyimin ve kardeşimin annesi olmaktan da öyle. Ama bununla kalsın istemiyorum. Annem, Meryem olarak da mutlu olsun istiyorum bu hayatta. Bundan sonraki hayatında uzun yıllarca mutlulukla yaşasın. Kendine ait istekleri olsun istiyorum. Kendine ait meşguliyetleri olsun. Annem çok mutlu olsun.

Benim annemin annesi de böyle bir insandır. -Allah ona da uzun ömürler versin- o da bu hayatta fazla sevinç tatmadı. Görünüşe göre Kant'ın annesi de. O halde tüm anneler aynı kaderi mi yaşar? 

Anneme kalırsa o annesinin yanından bile geçemez bu arada. Bence ben de annemin kıyısından bile geçemem. O halde tüm kız çocukları aynı kaderi mi yaşar?

Belki de ben yanlış bir pencereden bakıyorumdur, kim bilir? Belki de mutluluk böyle bir şeydir. Belki de annem bu yolla Meryem olmuştur? Belki de Meryem olmak bizatihi böyle bir şeydir. Belki de annem, Meryem anne olarak mutludur. Sanırım bu sorunun cevabını anne olmadan bilemeyeceğim. 

Yine de Tanrı bu hayatta fazla sevinç tatmadan göçen tüm annelere ebedî sevinci bahşetsin. Hâlâ bu hayata konmakta olan tüm annelere, burada da fazla sevinç tattırsın. 

- Ayşe

*The Artist's Garden at Giverny, 1900 yılında Claude Monet tarafından resmedilmiştir. Ben Monet'yi, annem çiçekleri ve mor rengi çok sever (elbette ben de). Bu yazıda ikimize dair izler taşıyan bir resim paylaşmak istedim.